Wat zijn de wereldrecordhouders onder de planten?

Bioloog Marc Appelhans gaf in de Hortus botanicus antwoord op de vraag ‘Wat zijn de wereldrecordhouders onder de planten?’

Welke planten zijn kampioen?
‘De Mammoetboom kan 130 meter hoog worden. Zelfs het Vrijheidsbeeld is een stukje kleiner dan de boom. De kinderen vonden het erg leuk dat er soms een tunnel in de boom zit waar auto’s doorheen kunnen rijden. Die allergrootste Mammoetboom is in het jaar 1886 omgehakt. Nu is er nog een van 116 meter hoog en een diameter van 13 meter. Maar er bestaat een boom die misschien hoger wordt: de reuzeneucalyptus uit Australië. In 1872 is er een gekapt die 133 meter hoog was. Dat is met een meetlint is opgemeten en er zijn mensen die zeggen dat dat niet nauwkeurig gedaan is.’
Dus geen kampioen?
‘De Mammoetboom is zeker de zwaarste boom ter wereld: hij weet tot 2400.000 kilo. Net zoveel als 17 blauwe vinvissen, 200 auto’s of 160.000 fietsen. Maar er zijn planten die groter zijn. Op het land meet de Rotan, dat is een klimmende palm, tot wel 200 meter. Er zijn zeewieren waarvan we vermoeden dat één plant wel 300 meter lang kan worden, maar het is moeilijk om dat op te meten. En van de Banyanvijg vormen de takken dunne wortels. Als die de grond raken verhouten ze tot een nieuwe stam. Zo kan één boom een oppervlak krijgen zo groot als twee voetbalvelden.’ ‘Bomen kunnen heel oud worden. Lindes wel 2000 tot 3000 jaar, taxus misschien wel 9.000 jaar oud. Van heel oude bomen kom je er vaak niet meer achter hoe oud ze zijn. Je kunt geen jaarringen meer tellen als ze uiteindelijk omvallen, omdat ze vaak van binnen hol of rot zijn. Er is een plant uit de heidefamilie die al 13.000 jaar oud is. De wortel maakt steeds nieuwe uitlopers.’

Wat zijn de kleinste planten?
‘Ik had wortelloos kroos meegebracht; dat bestaat uit twee piepkleine blaadjes, zo’n anderhalve millimeter groot. Het groeit ook in Nederland.’

En de grootste bloemen en zaden?
‘De kinderen kenden de reuzen-aronskelk wel. Eigenlijk geen bloem maar een bloeiwijze: als je het schutblad weg zou snijden zie je dat hij uit kleine bloemen bestaat. De allergrootste bloem ter wereld is de Rafflesia uit Azië. Een wonderlijke plant: je ziet alleen de bloem, geen blad, steel of wortels. Hij maakt heel fijne celdraadjes en parasiteert daarmee op andere planten. De bloem weegt wel 11 kilo en wordt een meter groot. De Coco de Mer, een soort palm, maakt de grootste zaaden; ze worden wel 20 kilo zwaar. Ik had een plaatje bij me van de grootste pompoen ter wereld, die vorig jaar opgemeten is. Hij woog op 823 kilo! Ik had ook zaad bij me van een orchidee. Dat was zo fijn dat het wel stof leek.’

Wat is de gevaarlijkste plant?
‘Voor een vlieg is een vleeseter heel gevaarlijk; voor een mens misschien wel de banaan, omdat je over de schil uit kan glijden. Een heel giftige plant is de Wonderboom. Het pure gif heeft 12.000 keer zoveel kracht als het gif van een ratelslang. Als een volwassen mens vier tot acht zaden heeft gaat hij dood. Maar een eend kan wel het gif van 80 zaden hebben voor hij dood gaat. Dat vonden de kinderen heel raar, ze zochten naar een verklaring maar we weten gewoon niet hoe dat komt.’

En wat de snelste?
‘Er is een bamboe die wel 90 centimeter per dag groeit. Een slak is wel 100 keer sneller, maar toch. Een andere snelle plant is het kruidje-roer-me-niet. De kinderen vonden het erg grappig om er tegenaan te tikken en al gauw waren alle blaadjes ingevouwen. Razendsnel.’