Zondag 12 september gaf bioloog Rob de Vos in Naturalis een college over vlinders en het oerwoud.Wat is een vlinder?
Vlinders zijn insecten. Insecten hebben allemaal zes poten, facetogen, geledingen en een uitwendig skelet. Maar dat omschrijft nog geen vlinder. Om het precies te weten ontleden we het woord Lepidoptera, de Latijnse naam van de vlinder. Lepido betekent schub, ptera betekent vleugel: schubvleugel. Er zijn opvallende vlinders, bijvoorbeeld met bijzondere oogvlekken. Ook zijn er vlinders die de perfecte camouflage hebben. Vlinders ruiken met de antennes. Sommige nachtvlinders ruiken over een afstand van wel vijftig kilometer! Veel vlinders hebben een roltong, waarmee ze kunnen eten.
Waar komt de vlinder voor?
De vlinder komt over de hele wereld voor. Er zijn wel 200.000 tot 250.000 verschillende soorten vlinders, dus op iedere plek is wel een andere soort te vinden. Er zijn er zelfs zonder vleugels, bijvoorbeeld de vrouwelijke wintervlinder! De vlinders in tropische bossen zijn erg belangrijk voor mijn onderzoek. Ik onderzoek namelijk vlinders op Papua, waar nog veel onaangetast tropisch bos is.
Hoezo moet je die vlinders vangen om het bos te beschermen?
Ik doe onderzoek op Papua, wat voor tachtig procent uit tropisch bos bestaat. Er leven vlinders en andere dieren die nog nooit gezien, laat staan beschreven zijn. Vind je het belangrijk dat de flora en fauna daar behouden blijft, dan moet je dat duidelijk maken aan regering en natuurorganisaties. Je hebt dan wel bewijs nodig! Dus je gaat de biodiversiteit inventariseren: vlinders vangen. Daarna geef je op de landkaart aan op welke plek je welke vlinder hebt gevangen. Op een gegeven moment zie je dan welke plekken echt bijzonder zijn: daar komen veel verschillende soorten voor. Zo’n kaart is goed bewijs!
Helpt dat dan?
Jazeker! De regering of natuurorganisatie maakt er misschien een beschermd natuurgebied van. Zo wordt het oerbos niet met voetbalvelden per dag gekapt en blijft het leefgebied van de vlinder behouden. Sommige delen van Papua zijn nu afgeschermd, dat hebben we op deze manier voor elkaar gekregen. Toch is het geen oplossing om overal maar een hek omheen te zetten. Samen met de lokale bevolking moet je bepaalde gebieden op een andere manier beschermen.
Sterven de vlinders uit wanneer je ze met een netje vangt?
Nee! Dat is een groot misverstand. Kijk, vlinders zijn eigenlijk het maal voor onder andere vogels en vleermuizen. Er moeten dus heel veel vlinders zijn, anders hebben zij geen eten meer. Wanneer iemand met een netje een paar vlinders vangt, merkt niemand daar iets van. Mensen met netjes zijn dus niet erg voor de vlinder, mensen met bulldozers wel!
Leukste vraag: Wat is de grootste vlinder van de wereld?
Wat is groot? De spanwijdte van de vleugels, de oppervlakte van de vleugels of de grootte van het lijfje? Lastig! Er zijn vlinders met een spanwijdte van maar liefst dertig centimeter, die maar een klein lijfje hebben.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten